Uchwała Nr IV/21/11
Rady Gminy Wąsosz

z dnia 28 lutego 2011 r.

w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Wąsosz na lata 2011-2015.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591 z późn. zm.) oraz art. 6 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz.1493 z późn. zm.) uchwala się, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Wąsosz na lata 2011 - 2015 stanowiący załącznik do uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Załącznik do Uchwały Nr IV/21/11
Rady Gminy Wąsosz
z dnia 28 lutego 2011 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA TERENIE GMINY WĄSOSZ NA LATA 2001 - 2015

I.

TEORETYCZNE PODSTAWY ZJAWISKA PRZEMOCY DOMOWEJ

Przemoc domowa w rodzinie to jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych lub innych osób wspólnie zamieszkałych, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność, cielesną, wolność, w tym seksualną, powodującą szkody na ich zdrowiu psychicznym lub fizycznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą (art.1 pkt.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).

Zgodnie z kodeksem karnym, do czynów, które naruszają dobro osobiste członków rodziny zaliczamy:

- pozostawianie osoby względem, której jest się obowiązanym do opieki

- w sytuacjach zagrażających bezpośrednio jej życiu lub zdrowiu,

- groźby popełnienia przestępstwa na szkodę najbliższych,

- zmuszanie do określonych zachowań,

- gwałt,

- nakłanianie i zmuszanie do czynów nierządnych przy wykorzystaniu stosunku zależności,

- dopuszczenie się czynu lubieżnego względem osoby poniżej 15 lat,

- znęcanie się psychiczne lub fizyczne, rozpijanie małoletniego,

- uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego,

- porzucanie małoletniego lub osoby nieporadnej,

- naruszanie nietykalności cielesnej,

- kradzież na rzecz osoby najbliższej,

- niszczenie mienia.

Przemoc w rodzinie jest zdarzeniem powtarzającym się.

W cyklu przemocy wobec bliskich obserwuje się trzy kolejno następujące po sobie etapy:

1. Etap narastającego napięcia – początkiem cyklu jest wyczuwalny wzrost napięcia, narastające sytuacje konfliktowe, których przyczyny mogą nawet tkwić poza rodziną,

2. Etap ostrej przemocy – następuje wybuch agresji, sprawca przemienia się w kata, może dokonać strasznych czynów, nie zwracając uwagi na cierpienie i krzywdę innych. W tym momencie najczęściej występuje interwencja osób trzecich, wówczas ofiary decydują się wezwać pomoc czy złożyć skargę.

3. Etap miodowego miesiąca – to czas skruchy i okazywania miłości. Sprawca zaczyna dostrzegać to, co wydarzyło się. Próbuje załagodzić sytuację, przeprasza, obiecuje poprawę, staje się uczynny i miły. Jego zachowanie pozwala ofiarom uwierzyć, że poprzednia sytuacja nie powtórzy się więcej . Ofiary wierzą wbrew zdrowemu rozsądkowi, bo w głębi serca tego właśnie pragną, nawet często rezygnują z ucieczki, którą wcześniej dobrze przemyśleli i zaplanowali. Sprawca przemocy, nie jest w stanie długo być przyjacielem. Nagle, z dość często błahego powodu znowu narasta napięcie i następuje znowu etap ostrej przemocy .

Sytuacja ku przerażeniu rodziny powtarza się cyklicznie.

II. PODSTAWY PRAWNE

Podstawą prawną działań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie jest:

- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r (Dz. U Nr 78, poz.483 ze zm). Rozdział drugi pt. „Wolności, Prawa i Obowiązki Człowieka i Obywatela” reguluje zasady zapewniające każdemu nietykalność osobistą i cielesną oraz stawia na ich straży władze publiczne przyznając obywatelowi prawo żądania od organów władzy publicznej szczególnej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją

- Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Dz. U Nr 175, poz.842),

- Ustawa z dnia 12 marca 2004r o pomocy społecznej (Dz. U z 2009r, Nr 175, poz. 1362 ze zm,),

- Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U z 2007r Nr 70, poz. 473 ze zm.)

Zgodnie z polskimi regulacjami prawnymi przemoc wobec najbliższych jest przestępstwem ściganym z urzędu (art.207 k k). Instytucje państwowe i samorządowe, które dowiedziałyby się o popełnieniu przestępstwa związanego z przemocą , obowiązane są niezwłocznie poinformować prokuraturę lub policję. Zaniechanie tego obowiązku może skutkować odpowiedzialnością karną.

Częste pokazywanie skutków przemocy w mediach, wskazuje na fakt, iż jest to problem naszych rodzin o szerokim i skomplikowanym charakterze. Najczęściej ujawniany jest dopiero w chwili jego tragicznych skutków. Społeczeństwo zazwyczaj traktuje to, jako sprawę danej rodziny Osoby fizyczne , które wkraczają z pomocą często są źle postrzegane i traktowane nie tylko przez sprawcę przemocy, ale także poprzez poszkodowanego.

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie .

Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Wąsosz, na lata 2011-2015 zgodny jest z Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz ze Strategią Integracji Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wąsosz na lata 2008-2015 , przyjętej Uchwałą Nr XII/80/08 Rady Gminy Wąsosz z dnia 29 września 2008 roku , zmienioną w roku 2010 uchwałą Rady Gminy Wąsosz nr XXIII/153/10 z dnia 31 marca ,w których wspieranie rodziny w wypełnianiu jej funkcji jest jednym z kluczowych celów.

III. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE

Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Gminie Wąsosz została opracowana w oparciu o informacje uzyskane z Komendy Powiatowej Policji w Grajewie oraz analizy i sprawozdania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wąsoszu a także wiedzę członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wąsoszu.

Rodzina jest podstawową komórką społeczną , której bezpieczeństwo i prawidłowy rozwój jest warunkiem właściwego-zdrowego rozwoju społeczeństwa jako całości. Dlatego też ,ochronę rodziny oraz opiekę i prawa dziecka zapewnia art. 18 i 72 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a zwłaszcza regulacje prawne zawarte w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Prawo karne spełnia w zasadzie jedynie rolę subsydiarną, gdyż zapewnia ochronę w sytuacji, gdy mamy do czynienia z najpoważniejszymi czynami związanymi z zamachami na trwałość rodziny, jej prawidłowe funkcjonowanie, a zwłaszcza na instytucje opieki i wychowania dzieci i młodzieży.

Z danych Komendy Powiatowej Policji w Grajewie wynika, że w ostatnich 3 latach liczba interwencji domowych wynosiła 57 .

W trakcie interwencji powzięto podejrzenia popełnienia przestępstwa z art.207 Kodeksu karnego, tj. znęcania się w wyniku, których wszczęto postępowania karne. Szczegółowe dane odnośnie wszczętych postępowań przedstawia:

Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach procedury „Niebieskiej Karty” obejmuje opieką 12 rodzin (stan na dzień 31.12.2009r), z których to 10 rodzin korzysta z pomocy społecznej w formie świadczeń pieniężnych i pracy socjalnej. Dane te stanowią zgłoszenia zarejestrowane w OPS oraz na Policji. W rzeczywistości problem przemocy w Gminie jest znacznie większy, ukryty, gdyż ofiara przemocy boi się powiadomić policję uważając, że nadal skazana jest na konieczność przebywania pod jednym dachem z przestępcą.

Po interwencji policji czy pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej ofiara przemocy nadal czuje się zagrożona i praktycznie pozostawiona sama sobie.

Nie zawsze może liczyć na pomoc sąsiadów a najczęściej nie chciałaby nawet jej przyjąć , uznając , iż byłoby to niepotrzebne mieszanie się w sprawy rodzinne. Ponadto wiele kobiet , szczególnie z terenów wiejskich nie zgłasza przemocy organom ścigania przede wszystkim z powodu wstydu i utrzymującej się niewiary, że może to przynieść oczekiwany skutek.

Dlatego też wskazane jest przyjęcie programu , który będzie stanowił podstawę oraz rozszerzenie działań na terenie Gminy Wąsosz na rzecz rodziny.

IV. PROGRAM

CEL GŁÓWNY PROGRAMU

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie poprzez zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ograniczenie skutków przemocy.

CELE SZCZEGÓŁOWE

1. Rodzina – azylem bezpieczeństwa jego członków.

2. Zmniejszenie następstw przemocy ofiary oraz świadków tych czynów.

3. Zwiększenie dostępności i skuteczności pomocy dla rodzin doznających przemocy .

4. Przeciwdziałanie upowszechnieniu i bezkarności zjawiska przemocy.

5. Zwiększanie kwalifikacji służby i instytucji działających w obszarze likwidacji przemocy w rodzinie .

6. Zwiększanie poziomu wiedzy społeczeństwa lokalnego w zakresie przeciwdziałania przemocy.

Zadania gminy i kierunki jego działań:

1. Ułatwianie dostępu do podstawowych informacji z zakresu przeciwdziałania przemocy oraz podnoszenie poziomu wiedzy mieszkańców gminy poprzez stworzenie jednolitego profesjonalnego systemu interwencji i wsparcia dla osób zagrożonych bądź uwikłanych w zjawisko przemocy.

2. Systematyczna edukacja środowiska lokalnego.

3. Przygotowywanie i udostępnianie materiałów o charakterze informacyjnym i edukacyjnym.

4. Promowanie właściwych sposobów rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z agresją.

5. Prowadzenie zajęć edukacyjno-wychowawczych w szkołach i w świetlicach wiejskich.

6. Realizacja szkolnych programów zapobiegania przemocy.

7. Wspieranie aktywnych form spędzania czasu wolnego, promujących nieagresywne zachowania .

8. Udział w specjalistycznych szkoleniach oraz organizacja szkoleń dla osób zainteresowanych z możliwością podniesienia kompetencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

9. Koordynacja działań lokalnych podmiotów poprzez ustalenie trybu i sposobu powoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie .

Zespół Interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie będzie powoływany przez Wójta Gminy.

Celem jego będzie, szybsze i skuteczniejsze podejmowanie działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa oraz zminimalizowania przemocy w rodzinach, a także planowanie i realizacja działań pomocowych w oparciu o diagnozę potrzeb.

PROGNOZOWANE EFEKTY

1. Zmniejszenie rozmiarów zjawiska przemocy domowej.

2. Zwiększenie skuteczności i dostępności pomocy.

3. Spadek liczby przypadków przemocy w rodzinie, w tym spadek liczby rodzin o powtarzających się wielokrotnie interwencjach.

4. Zwiększenie społecznej wrażliwości i zaangażowania w problematykę przeciwdziałania przemocy.

5. Zwiększenie kompetencji służb, instytucji i organizacji społecznych pracujących w obszarze przemocy domowej oraz poprawa współpracy w tym zakresie.

6. Stała edukacja.

ADRESACI PROGRAMU

1. Rodziny i osoby dotknięte zjawiskiem przemocy.

2. Rodziny i osoby zagrożone zjawiskiem przemocy.

3. Przedstawiciele instytucji i służb pracujący z osobami i rodzinami zagrożonymi bądź dotkniętymi przemocą m.in. pracownicy socjalni Ośrodka Pomocy Społecznej, policjanci, nauczyciele , pracownicy służby zdrowia, członkowie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego .

REALIZATORZY PROGRAMU

1. Urząd Gminy,

2. Ośrodek Pomocy Społecznej,

3. Gminny Zespół Interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie

4. Policja,

5. Gminny Ośrodek Kultury.

6. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,

7. Szkoły Podstawowe i Gimnazjum.

8. Inne instytucje, organizacje, stowarzyszenia i osoby fizyczne realizujące cele i zadania zawarte w Programie.

TERMIN REALIZACJI

Program realizowany będzie w okresie od podjęcia uchwały o przyjęciu programu przez Radę Gminy Wąsosz do dnia 31 grudnia 2015 r.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

Źródłem finansowania zadań zawartych w Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Wąsosz na lata 2011 – 2015, są środki własne gminy przede wszystkim środki za opłatę zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.